Yapay zekâyı kim şekillen diriyor? Eğer geleceğin teknolojisini inşa edenler ağırlıklı olarak erkeklerse, bu durum yapay zekânın tarafsızlığına zarar verir mi? Kadınlar, insan odaklı çözümler geliştirmede güçlü bir perspektife sahip. Empati, detaycılık ve etik karar alma gibi beceriler, yapay zekânın daha insan merkezli ve kapsayıcı bir teknoloji haline gelmesine önemli katkı sağlayabilir. Dünya Ekonomik Forumu’nun 2023 Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Raporu’na göre, yapay zekâ ile ilgili işlerde çalışan kadınların oranı yalnızca yüzde 26. Bu durum, kadınların yapay zekâ geliştirme süreçlerinde yeterince yer almadığını açıkça ortaya koyuyor. Geri kalan yüzde 74’ün bakış açısıyla geliştirilen bir teknoloji, gerçekten herkesi kapsayabilir mi Mplus, kadınların yapay zekâ kullanımını ve bu alandaki temsilini artırmayı büyük bir öncelik olarak gördüğünü açıklıyor. Şirketin yüzde 75’i, üst yönetiminin yüzde 50’si kadınlardan oluşuyor. Detay odaklı yaklaşım ve empatik düşünme becerileri, yapay zekâ çözümlerinin daha etkili ve insani olmasını sağlıyor.
Özellikle iş takibi, süreç yönetimi ve teknoloji entegrasyonu gibi alanlarda kadın çalışanların fark yarattığını gördüklerini belirtiyorlar. Yakın zamanda tüm operasyonlarında yapay zekâ destekli bir chatbot’u devreye alacaklarını belirten Mplus Türkiye Ürün Müdürü Filiz Apaydın: “Deneyim Tasarımı Uzmanlarımız, stresli ve karmaşık süreçlerde, uçtan uca tasarlanmış bu üretken yapay zekâ destekli chatbot sayesinde hem kendi duygu durumlarını hem de müşterilerimizin duygusal durumlarını dengeleyecek anlık önerileri alabilecekler. Bu çözüm, 7 gün 24 saat erişilebilir bir dijital iş ortağı olacak. Amacımız çift taraflı bir dönüşüm sağlamak: hem müşteri deneyimini iyileştirmek hem de çalışanlarımızın iş yükünü hafifleterek verimliliklerini artırmak”.
YAPAY ZEKÂ KADINLARIN İHTİYAÇLARINA CEVAP VERECEK ŞEKİLDE YETERİNCE GELİŞMEDİ Mİ?
Kişisel kullanımda yapay zekâ konusunda daha temkinli davrandığını söyleyen Mplus Türkiye Operasyon ve Müşteri Deneyimi Direktörü Hilal Çanakçı, “Yapay zekâyı mesleki hayatımda erken benimsememe rağmen, kişisel kullanımda daha temkinli davrandığımı itiraf etmeliyim. Bunun temel nedenleri, kişisel verilerimin işlenme biçimi ve etik kullanımı konusundaki
endişelerim. Kadınların genel olarak yapay zekânın güvenilirliği ve etik boyutları hakkında daha fazla sorgulayıcı olduğunu gözlemliyorum. Yapay zekânın duygusal zekâdan yoksun olması, birçok kadın kullanıcı gibi benim için de ‘soğuk’ ve ‘mekanik’ bir izlenim yaratıyor. Kadınların karar alma süreçlerinde deneyimlerinden ve sosyal dinamiklerden beslenen bir yaklaşımı var. Bu nedenle, kadın yöneticilerimizin yapay zekâyı hem kurumsal verimlilik hem de kişisel gelişim için nasıl kullanabileceklerine dair uygulamalı eğitimler ve atölyeler düzenliyoruz” diyor. Peki yapay zekâ kadınların ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde yeterince gelişmedi mi? Bu soruya cevap veren Mplus Türkiye Operasyon ve Müşteri Deneyimi Direktörü Pınar Bozkurt, “Yapay zekânın beklediğimiz insani evrimi, belki de kadınların bu alana daha fazla dahil olmasıyla şekillenecek.
Burada kritik soru şu: Kadınlar yapay zekâyı kullanmıyor mu, yoksa yapay zekâ kadınların ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde yeterince gelişmedi mi? UNESCO’nun 2019 tarihli “I’d Blush If I Could” raporunun da gösterdiği gibi, yapay zekâ sistemlerinin geliştiricilerinin büyük çoğunluğu erkeklerden oluştuğu için, bu teknolojiler genellikle erkek bakış açısına göre tasarlanıyor. Bu durum, kadınların teknolojiyle kurduğu bağı zayıflatıyor ve benimseme sürecini yavaşlatıyor. Bu insani dokunuşun en somut örnekleri, duygusal zekâ algoritmaları, kapsayıcı arayüz tasarımları ve önyargıdan arındırılmış veri kümeleri olarak karşımıza çıkıyor. Biliyoruz ki, gerçek anlamda kapsayıcı bir yapay zekâ ancak farklı perspektiflerin bir araya gelmesiyle mümkün olabilir” dedi. Mplus Türkiye Operasyon ve Müşteri Deneyimi Direktörü Tuba Kül ise kadınların yapay zekâ kullanımına ilişkin yaptığı açıklamada, “20 yılı aşkın süredir lider bankaların iletişim merkezi operasyonlarını yöneten bir profesyonel olarak şu gerçeği doğrudan ifade edebilirim: Bankacılık ve sigortacılık sektörü, yapay zekâ entegrasyonu konusunda diğer sektörlere kıyasla belirgin şekilde geride kalıyor. Yapay zekânın analitik görevlerde gösterdiği başarı, duygusal zekâ gerektiren alanlarda henüz yeterli düzeyde değil. Kadınların doğal olarak daha empatik ve ilişki odaklı yaklaşımlar sergilemesi, yapay zekânın bu alandaki eksikliklerini daha belirgin hale getiriyor. Kadınların bu ekosistemde hem “üretici” hem de “tüketici” olarak eşit katılım sağlaması, yapay zekânın üretkenliğini ve etkisini bambaşka bir boyuta taşıyacak!” sözleri ile bu alanda kadınların etkisini gözler önüne seriyor.
18.04.2025
